Maier-rekord kan bli ølmerke

7.28.1. I 56 år har eg gått rundt med denne talkombinasjonen i hovudet. Kva tala betyr? Jau, dette er ein av Fred Anton Maier sine verdsrekordar på 5000-meter, sett i mars 1965 på Notodden. Løpet var den første 5000-meteren under 7.30.

No kan rekorden bli eit ølmerke. Lokalpatrioten Reidar Solberg på Notodden er mannen bak ideen. Til avisa Telen seier han:

– Fred Anton Maier hadde bestemt seg for å forsøke å ta verdensrekorden til Johnny Nilsson på 7.33.2 da han kom til Notodden. Og Fred Anton Maier knuste svenskens verdensrekord med hele fem (!) sekunder. 7.28.1 signert på Sport på Notodden ble skrevet inn i skøytehistorien denne marsdagen i 1965. Det må vi kunne bruke til noe morsomt. Vi har Eyde øl, kunne vi få en verdensrekord øl med påskriften: 7.28.1 som hovedtekst med Verdensrekord, Notodden med mindre bokstaver under på hovedetiketten, med verdensrekordhistorien i kortformat på en liten etikett med bilde av Fred Anton bakpå?

Ein artig ide, etter min smak. Fred Anton Maier var ein av mine store heltar, og eg tek gjerne ein slurk øl til minne om den legendariske stilløparen.

Det undrar meg eigentleg at eg hugsar rekorden. Men i motsetnad til mangt anna, sit altså mange gamle sportsresultat framleis som spikra i skolten. Interessa var sterk, og Per Jorsett har dessutan helt rett i ein ting: Det vart mykje verre å hugse skøyterekordar etter innføringa av hundredelar.

«I naturen ruver fjellene - i hjemmet bagatellene»

Eivind Berggrav 

Samefolket sin dag

6. februar feirar vi samefolkets dag, også kalla samisk folkedag (sámi álbmotbeaivi). Dagen, som markerar det første samiske møtet i 1917, vart først feira i 1993. Ei markering med flaggheising utanfor Stortinget i 2004 varsla at dagen vart gjort til offisiell flaggdag.

I dag er det også dortemesse, ein katolsk messedag for Dorothea fra Kappadokia.

Andre hendingar på denne dagen:

1929: Sixten Jernberg, svensk skiløpar, vart fødd.
1958: Manchester United mista åtte spelarar i ei flyulykke ved München.
1968: 10. olympiske vinterleikar vart åpna i Grenoble, Frankrike.

Strålande kyndelsmesse

Kalenderen viser 2. februar, og ifølge primstaven er det kyndelsmesse. Kyndelsmesse er ein katolsk og orotodoks fest som blir feira til minne om Maria si rensing og framstillig av Jesus i tempelet.

Kyndelsmesse 2021 ser ut til å gå inn i endelaus rekke av strålande vinterdagar her i Bud. Rekka var rett nok broten av ei snøfall no i helga. Men i dag skin sola på vinduet til arbeidsrommet mitt, og ber bod om ein vinterdag med kuldegrader, vebju og fint skiføre. Vi har det ikkje så verst!

Om kyndelsmesse skriv Wikipedia m.a.:

I Norge var kyndelsmesse, eller kyndelsmess som han gjerne vart kalla, ein viktig festdag. Ein åt gjerne julemat, og hadde storslagne feiringar i kyrkjene. Dagen er avmerkt på primstaven, typisk med ei krone som symbol for jomfru Maria som himmeldronninga,[1] ein kross, ei lilje eller ein sjuarma lysestake.[12]

Feiringa markerte slutten på jula, og på stader der mannfolka var farne på fiske, har festdagen opp mot nyare tid vore kalla «kjerringjuldagen». Ein kunne eta ei kake laga på julekvelden denne dagen, kjend som julebonden.

Feiringa markerte slutten på jula, og på stader der mannfolka var farne på fiske, har festdagen opp mot nyare tid vore kalla «kjerringjuldagen». Ein kunne eta ei kake laga på julekvelden denne dagen, kjend som julebonden.[12]

I folketradisjonen var det vanleg å sjå på åtferda til borna denne dagen, og lesa varsel av denne. Ein kunne også ta varsel om vêret. Ein tradisjon sa at vêret kom til å vera slik det var på kyndelsmessedagen i sju veker etterpå.[12] Sør i landet rekna ein gjerne mildvêr på kyndelsmesse som eit godt teikn, medan det frå Trøndelag og nordover bar teikn om dårleg vêr resten av året om det var mildt eller fint vêr denne dagen. Ein rekna det som vanleg at det kom hardt vêr ein gong rundt kyndelsmesse, kalla kyndelsmesserykkjen, kyndelsmesseri(d)en eller kyndelsmesseknuten. Ein rekna gjerne med at halvparten av snøen var komen ved denne dagen, noko som er reflektert i eit trøndersk munnhell: «Kyndelmesskåa er midt i snøa.»[1] Dette var gjerne også dagen ein rekna med at halvparten av vinterfôret ville vera brukt opp.[12] Vidare kunne ein seia at bjørnen snudde seg i hiet denne dagen.

Norge vart kyndelsmesse avvikla som helligdag frå og med 1771.

Du kan lese enda meir om kyndelsmesse på Wikipedia ved å klikke her.

For eit flott vinterlandskap!

Det ligg eit teppe av snø over heile Hustadvika kommune. Til og med svaberga heilt ut mot havet har tatt vinterkåpa på. I dei indre delane av kommunen er det gammeldags vinter med brøytekantar, skiføre og vebju.

Før snøen kom inn frå havet no i kveld, låg kystlandskapet bada i sol. Eg hadde eit ærend i Elnesvågen , og fann ut at eg skulle ta vegen om Ås. Du verda kor fint det var!

«Det er en uimotståelig erfaring at den norske vinter bør tilbringes ved Middelhavet», sa Jens Bjørneboe. Akkurat her var den store diktaren på villspor. Vinteren skal opplevast der det er vinter.

«På vei er vandreren fremme»

Arnulf Øverland

Det er berre å kome seg ut på tur!

Hustadvika kommune har eit rikt utval av tilrettelagde turstiar. På kommunen si heimeside er desse opplista:

Kystien i Bud

Nordneset kyststi på Farstad
Hågå rundt, Ormen på Atlanterhavsveien
Elnestangen kyststi i Elnesvågen
Skaret natursti
Haukåsdalen turstier i Elnesvågen
Tornes tursti
Bålhuset på Vevang
Halåssetra

Her er noko for ein kvar kondis. Felles for alle traseane er at dei byr på fantastisk flott natur og høve til helsebringande rekreasjon. Det er berre å kome seg ut på tur!

Du kan lese meir om dei enkelte turstiane her.

Bildet over er tatt på stien utover mot Nordneset fyr på Farstad. Storholmen i bakgrunnen.

Mot lysare tider

Ikkje før var innsettingsseremonien ferdig, så starta Joe Biden på arbeidet med å rydde opp etter forgjengaren.

21. januar var ein god dag å vakne opp til. Igjen sit det ein statsmann ved roret i verdas største demokrati.

Eg har stor tru på Joe Biden. Det går mot lysare tider.

(Skjermdump frå Dagbladet)

Hustad i vinterdrakt

Det er ikkje ofte landskapet her ute mot havet byr på vintermotiv over så lang tid. Under ein køyretur denne veka tok eg dette bildet av Hustad.

Hustad var ein tidlegare kommune, oppretta da Bud kommune vart delt i to 1. juli 1918. 1. januar 1964 vart Hustad kommune slått saman med Bud og Fræna kommunar til den nye Fræna kommune, som igjen vart slått saman med Eide til Hustadvika kommune frå 1. januar 2020.

Hustad kyrkje er frå 1874, og er ei av seks kyrkjer i Hustadvika kommune.

19. januar - eit jubileum og grunn til håp

Det er stille formiddag i Robinsonmarka 26. Eg har som vanleg huset for meg sjølv, og trøyer tida med det som i 43 år var yrket mitt: Å skrive. Skomakaren har grodd fast ved lesten sin.

Eg måtte dra ned persienna. Sola er på veg inn i arbeidsrommet mitt, og eg får ho rett i fleisen. Behageleg for så vidt, da solstrålande ber bod om lysare tider. Men skriving i motlys går ikkje. Slik er det berre.

19. januar 2021. Det er fleire ting å feire. På denne dagen for 40 år sidan vart eg far for andre gong. Gratulerer, Eirik, eg er stolt av deg!

Mindre stolt er eg av president Donald Trump, som har siste arbeidsdagen sin i dag. Med rekordlåg oppslutning i folket går han av i vanære. At USA no igjen får ein statsmann ved roret, gjev grunn til håp og framtidstru.

Så er eg spent på innsettinga i morgon. Vi får tru det går går bra. Framferda til avtroppande president har ført til at Washington i forkant av seremonien er omgjort til ei krigssone. Det er rett og slett utriveleg.

I denne endelause rekka av flotte vinterdagar, planlegg eg ein trimtur til Nordneset utanfor Farstad. Blant mange goder her i Hustadvika kommune, er turstiane. Ute på Nordneset kjem du heilt innpå storhavet. Ein mektig plass.

Så la det vere sagt: Den kyststien vi har her i Bud er og blir den finaste!

Ein song til vinteren

Etter ein periode med flotte vinterdagar, kan det passe godt med «Vintersong» av Sturla Brørs. Brørs, som var styrar ved Nordmøre Folkehøgskule i Surnadal i mange år, etterlet seg ein rik produksjon av dikt og prosa. «Vintersong» går til melodien «Bruremarsj frå Gudbrandsdalen».

(Bildet er tatt på Syltsetra i Kvenndalen ein gong på 1950-talet. Eigar er Bjarne Holten. Bildet er også å finne i boka «Kvenndalen med Kvennbøtæla og Engjamarka»).

D'er kvitt og fritt og blankt i dag imellom fjellom,
sola leikar alt i øvste topp på tellom.
Gull der, snart gull her, sjå glansen oppå hjellom!
Ja, slik ein spelande vinterdag, han vil vi gjerne ha!

Ref. Kvitt uti dalom,
og røyk frå alle gardom.
Rennarar i reinom,
og glans i alle greinom.
Kvitt ja, og kaldt ja - åt store, stygge steinom!
Jau, nett slik ein vinterdag, han vil vi gjerne ha!

Å kom deg ut, og pakk deg ut, din frosenpinne!
Hell' vil du helst bli veik og bleik, så sit no inne.
Vi set i veg over dal og fjell og finne,
trallar og syng om ein vinterdag vi vil så gjerne ha.

Ref. Kvitt uti dalom o.s.fr.

Med glatte ski i bratte li er gildt å fara!
Hei, om slik ein dag i vekevis kunn' vara!
Du datt ja! Kom att da! Du treng 'kje krafta spara;
for slik ein spelande vinterdag, han gjev deg krafta att.

Ref. Kvitt uti dalom o.s.fr.

Farvel då, sol, eg ser du gøymer deg bak fjellom.
Men om litt så kjem han månemann or tellom,
seglar så stolt over himmelen i kveldom.
Ja, slik ein strålande vinterkveld, han vil vi gjerne ha.

Ref. Blankt uti dalom,
og ljos i alle gardom.
Rennarar i reinom,
og haredans bak greinom.
Blankt ja, og kaldt ja - åt store, stygge steinom.
Jau, nett slik ein vinterkveld, han vil vi gjerne ha!

Hugsar du dette bladet?

Nesten som i gamle dagar...

Det er fredag igjen. Det er fantastiske dagar, med eit januarver som ein sjeldan opplever maken til.

Eg driv framleis med debriefing etter 43 års kamp mot klokka, og brukar gode pensjonistdagar til å farte rundt med kameraet. Landskapet ute ved havet byr alltid på skiftande og fascinerande lys. Ja, til og med styggveret kan vere fint.

Denne veka, med snødekte svaberg og marker, har fått meg til å tenke på barndommens vintrar heime på Kvennbø. Der starta vinteren som regel i november, og vi såg ikkje berr mark igjen før langt ut i april.

Den snøen som no har lagt seg over Buaværet blir nok ikkje liggande så lenge. Det skal ikkje meir til enn ein dag med mildver, vind og regn, så er alt borte. Men det er fint så lenge det varer. Og sanneleg, ifølge yr.no er eit skikkeleg veromslag enno ikkje i sikte.

Vinter ved havet

Den siste juleveka i gang

Kalenderen viser 11. januar. Det er 18. dag jul - og enden på høgtida er to dagar unna. 20. dag er det slutt, og julepynten blir pakka ned også i Robinsonmarka 26.

I dag vakna vi til det finaste vinterlandskap som tenkast kan her i Bud. Eit tynt lag av nysnø har lagt seg over været, og det er tilløp til vebju i skogen. Retteleg julestemning! Vi får nyte gleda så lenge ho varer. Snøen er ryr (udryg), som det heiter på mi dialekt, her ute ved havet.

Broderiet på bildet, ei gåve frå farmor mi da ho var midt i 80-åra, er for meg det aller sterkaste uttrykket for jul i stua. Når det kjem på veggen kan høgtida kome. Og den dagen vi tek det ned, da er det definitivt slutt.

Dette nissemotivet, som eg også er vaksen opp med, påkallar mange gode minner og gir ei triveleg stemning. Derfor skal det få henge, så lenge primstaven tillet.

I dag er det for øvrig Brettemesse, i si tid ei norsk og islandsk kyrkjehøgtid, som vart feira 11. januar til minne om helgenen  Brettiva eller Brictiva (latin). 

Det gode laurdagsritualet

Tid for å drøyme

Etter kvart som dagane no blir lengre, veks draumen om ein ny hyttesesong fram. Vanlegvis tek vi den første overnattingsturen i første halvdel av mars. Da begynner sola å ta tak for alvor, og vi slepp at det går på døgnvis før hytta er gjennomvarm.

Dette bildet er frå påskehelga 2010. Eg legg det inn her for å minne både meg sjølv og andre om at det skal kome ei tid med hytteliv, skiturar og kvite vidder dette året også.

Morgonstund har gull i munn

Etter ein kveld og ei natt med absurd teater frå USA, var det godt å stå opp til ope landskap og solstreif med bod om vår. Vi har det ikkje så verst i nabolaget her ute mot Hustadvika.

Vi seier at morgonstund har gull i munn. Ordtaket kjem frå norrønt, les eg på Wiktionary. På gammelhøgtysk og fleire andre germanske språk som gammelnorsk og islandsk kan mund bety hand. På islandsk brukar dei gjerne gir i staden for har i ordtaket. Da blir den norske oversettinga: «Morgonstund gir gull i hand». Tydinga er at ein er godt tent med å stå opp tidleg.

No er ordet mund borte frå norsk, og det uttalenære munn har glidd inn i ordtaket - som dermed også har vorte heilt meiningslaust.

Ein heilt vanleg morgon...

Pensjonisten har stått opp til «rett tid», ein lettskya januarhimmel kvelver seg over det vakre Buaværet, PC'en er slått på og politikarane kranglar om vaksine på «Politisk kvarter». Det ligg i det store og heile an til å bli ein heilt normal dag.

Så vil kanskje nokon finne det unormalt at ein som levde av å sitte ved ei datamaskin ikkje loggar ut for godt som pensjonist. Det får no berre stå sin prøve... Eg har nok tatt med meg det som var levebrødet inn i pensjonistlivet som hobby.

Godt nyttår!

Med dette bildet frå Tau i Rogaland ønskjer eg alle som besøker denne heimesida eit godt nyttår.

To månadar har gått sidan Vebju Media Ansnes vart lansert. I løpet av denne tida har trafikken auka jamnt og trutt, og ligg ved årsskiftet på eit nivå langt over det eg forventa.

Eg takkar alle som tek seg tid til å sjå kva eg syslar med her inne. No skal eg bruke ein del av den fridomen som pensjonistlivet byr på til å utvikle sida vidare. Nytt innhald vil kome med jamne mellomrom, så derfor: Følg med!

Den store stilhopparen

Eg veit knapt noko som er meir estetisk vakkert enn eit perfekt skihopp. Dette bildet av Bjørn Wirkola i Midtstubakken under VM i 1966 er blant mine absolutte favorittar. Her er det full klaff – både av fotografen på bakken og mannen i lufta!

Eit av dei finaste utsiktspunkta

Blant mange utsiktspunkt der ein kan nyte vakker nordmørsnatur, er Ålvundfossen eit av dei flottaste. Fjord, fjell og ope landskap. Det er berre så fint.

Havet, lyset og landkrabben

Pensjonistlivet gjev betre tid til å farte rundt med kameraet enn før. Når ein bur i Bud, er det alltid motiv å finne – uansett årstid, ver og tid på døgnet. Lyset her ute ved Hustadvika er makalaust fint og fascinerande.

Husa på bildet ligg på Nordre Bjørnsund. Fotografen er ein ekte landkrabbe, som aldri får nok av dette motivet.

Til å kome i julestemning av

Med håp om ein ny vår...

Det er torsdag 9. desember og regnet silar ned her i Bud. Det er ein grå og trist dag – i alle fall ytre sett.

Som eigenterapi mot lette symptom på versjuke begynte eg å bla i gamle bilde. Etter kvart fann eg dette, som er er tatt 8. mai 2004, på det som truleg var den første hytteturen utan ski på beina dette året.

Bildet får symbolisere håpet om ein ny vår – utan altfor mykje korona og med fine dagar i fjellet.

Eit staseleg landemerke

Med sine 633 m.o.h. over havet er ikkje Jendemsfjellet i Hustadvika kommune blant majestetane i den norske fjellheimen. Men det dette særeigne fjellet manglar av meter, vert kompensert av ei heilt overveldande utsikt frå toppen.

Jendemsfjellet er synleg frå store delar av gamle Fræna kommune. Verkeleg eit staseleg landemerke!

Myrull – i få ord

Å skape store ord gjennom få ord - det er skrivekunst. Blant dei fremste i denne kunsten var diktaren Hans Børli. Verselinene under er henta frå diktet «Sus i myrull» - ord som kan passe godt i ei mørketid.

Det e bærre lekkert - igjen

Julekalenderen over alle andre, The julekalender, er på lufta i år også. For deg som ser på lineær TV er den å finne på kanalen Zebra. Elles kan du sjå når som helst, dersom du har tilgang til TV2 Sumo.

Eg meiner å ha sett serien dei aller fleste åra sidan nissane første gong dukka opp på TV2 i 1994. Eg blir visst aldri lei, heller. Det er på'n igjen i år, men eg trur det blir mest Sumo, med oppsamling av fleire episodar i gongen.

Det e bærre lekkert å ha denne serien å sjå fram til kvart år. Når Hansi, Günter, Fritz, Gjertrud, Olaf og Benny gjer sitt inntog i stua, ja, da veit ein at det nærmar seg jul.

Sikringskosten er i hus

Før helga gjennomførte eg ei av dei faste rituala før jul, innkjøp av julehefte. Kanskje blir det fleire enn dei som ligg i bunken etter kvart, men no er i alle fall det eg vil kalle sjølve sikringskosten blant julehefta i hus.

For meg er det Vangsgutane, Smørbukk, Jens von Bustenskjold, Nr. 91 Stomperud og Tuss og Troll.

Dei norske julehefta har ei lang historie. Ifølge Store norske leksikon kom det første heftet ut i Drammen i 1817, og bar namnet Julegave eller en liden samling av udvalgte Selskabs- og Drikkeviser ved norske Forfattere.

Det første juleheftet med Smørbukk vart utgjeve i 1941, tre år etter at teikneseriefiguren debuterte på trykk i Norsk Barneblad. Vangsgutane er jamnaldringar med Smørbukk. Leif Halse skapte serien i 1940, medan det første juleheftet kom i 1941. Den evige soldaten Stomperud såg dagens lys i Norsk Ukeblad i 1937. Juleheftet har vore fast inventar i norske heimar sidan 1938. Med unntak av 1947, har Tuss og Troll kome som julehefte sidan 1945. Teikneserien var også fast innslag i Norsk Barneblad i tidsrommet 1944 - 1955.

Sigurd Lybeck skapte figuren Jens von Bustenskjold i 1930-åra. Jens von Bustenskjold gjekk om teikneserie i åra 1934 - 1970. Julehefta har kome ut sidan 1972.

Ta vare på dei små gledene som adventstida og jula byr på. Det er lov å vere barnsleg. I jakta på det gode liv og julefred, trur eg faktisk det finst ein god del lærdom å hente både hos Smørbukk og Vangsgutane. Ja, kanskje til og med hos Nr. 91 Stomperud, som uansett kva situasjon han hamnar i, greier å sjå lyst på livet. Det er ein god eigenskap.

Eg har forresten eit forsett i år. I fjor kjøpte eg uhorveleg mange julehefta, og kom ikkje skikkeleg i gang med lesinga før eit stykke ut i romjula. Resultatet var at eg las julehefte til langt uti januar. I må eg legge om litt. Det blir tjuvstart før jul, og ikkje fullt så mange hefte.

Fredagen sig i havet

Sjølv om vi er inne i den mørkaste tida av året, er det framleis fint lys å finne her ute ved Romsdalskysten. Med dette bildet frå Ergan i Bud erklærer eg helga for offisielt opna.

Endeleg ein dag med opphaldsver!

Til slutt stoppa regnet. Da måtte det bli ein liten trimtur på kyststien, som ligg rett utafor stuedøra vår. Litt kaldt og vindfullt var det, men til gjengjeld er jo utsikta til bli varm av!

Hustadviking ute med nytt album

William Stavik er klar med sitt første album. Du kan høyre det her.

Bistert ver – men fint lell

Det er stille mandag på Ergan i Bud. Åleine kan eg nyte utsikten, som herifrå er like vakker i regn og blest som i sol frå skyfri himmel. Når ein sit på dette storslåtte utsiktspunktet og følgjer med på det alltid skiftande lyset går tida fort.